W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych Burkitt i Trowell wysunęli hipotezę.o ochronnej roli błonnika pokarmowego w zapobieganiu wielu chorobom. Epidemiologiczne obserwacje obu badaczy potwierdziły, że choroby te rzadko występują w krajach rozwijających się, w których ludność spożywa nie przetworzoną żywność, bogatą w błonnik. Lista chorób powodowanych niedoborem błonnika w pożywieniu jest długa i zawiera m.in. próchnicę zębów, chorobę niedokrwienną serca, cukrzycę, otytość, uchyłkowatość i raka jelita grubego, przepuklinę rozworu przeły­kowego, żylaki odbytu i kamicę żółciową.

Na występowanie tych chorób ma wpływ nie tylko zróżnicowane spożycie błonnika, lecz także wiele innych składników diety. Małemu spożyciu błonnika towarzyszy często znaczny udział tłuszczu i choleste­rolu w codziennym menu i odwrotnie, populacje stosujące dietę bogato-błonnikową używają mało tych dwóch składników pokarmowych.

Błonnik jest to część materiału roślinnego oporna na działanie enzy­mów w przewodzie pokarmowym człowieka. Może on jednak ulegać częściowemu trawieniu przez bakterie obecne w jelicie grubym. Jest jednostką biologiczną, jednakże nie stanowi substancji jednorodnej pod względem chemicznym.